De Mondkapmeeuw

Op zondag 28 maart 2021 sprak ik in het radioprogramma Vroege Vogels de volgende column uit (hij is hier ook te beluisteren):

[Dit is de uitgeschreven tekst]

Bijna twaalf jaar geleden, op 3 mei 2009, sprak ik voor deze microfoon een column uit met de titel ‘De McFlurry Egel’. Ik citeer de eerste alinea: ‘Een van de weinige verslavingen die ik heb, is de McFlurry. Dat is een vanille-ijsje waar ze (nog meer) zoetigheid op strooien en er vervolgens doorheen draaien, M&M’s bijvoorbeeld. Heerlijk! Als ik in de buurt ben van een vestiging van de hamburgergigant die ze verkoopt, dan val ik er voor. Ik heb deze zwakte lang voor me gehouden, maar nu kom ik er mee naar buiten vanwege 2009, het Jaar van de Egel.’ 

Deze bekentenis kwam voort uit mijn zorg om egels die – op zoek naar restjes ijs – met hun kop vast kwamen te zitten in de taps toelopende plastic ‘kraag’ van achteloos weggeworpen McFlurry-verpakkingen. Ze verdronken verblind of verhongerden langzaam. Die column en het eerste officiële Nederlandse McFlurry-slachtoffer (uit 2007) dat we compleet met die ellendige ijsbeker op zijn kop in het Natuurhistorisch Museum Rotterdam exposeren, heeft veel mensen aan het denken gezet over de invloed van zwerfafval op het leven van dieren. De aandacht voor de dode egels leidde er zelfs toe dat McDonalds de opening in de vermaledijde plastic kraag verkleinde zodat er geen volwassen egelkoppen meer in passen. Helaas bemoeilijkte die aanpassing ook voor mensen het uitlepelen van ijs en trokken consumenten de kraag van de beker. Die losse kragen zagen we vervolgens terug op de koppen van stadsduiven. 

Gelukkig heb ik nu positief nieuws. Toen ik vorige week sinds lange tijd mijn ijshonger weer eens met een McFlurry® stilde, geloofde ik mijn ogen niet: de ijsbeker is compleet van karton en de kraag, die voorkomt dat de M&M’s bij het vermalen over de rand spetteren, is inklapbaar. Het is een sterk staaltje verpakkingsontwerp waardoor de McFlurry-egel na veertien jaar nu echt natuurhistorie is.

Nu deze ellende achter de rug is, dreigt er een nieuw afvalprobleem dat zijn weerga niet kent: de coronamondkapjes die in het milieu terechtkomen. Voortkomend uit hun project ‘Plastic Spotter’ waarbij ze samen met vrijwilligers vanuit kano’s drijfvuil uit de Leidse grachten vissen, publiceerden de biologen Auke-Florian Hiemstra en Liselotte Rambonnet afgelopen week het eerste wetenschappelijke wereldwijde overzicht van de invloed van COVID-19 afval op dierenleven. Ze documenteerden 28 gevallen (het topje van de ijsberg) waarbij vooral vogels maar ook krabben, honden, een vis, een vleermuis een aap en (jawel!) ook een egel in mondkapjes of latex handschoenen verstrikt raakten of dat zwerfafval opaten. 

In het Natuurhistorisch Museum Rotterdam hebben we inmiddels een zilvermeeuw met zijn poot verstrikt in het elastiek van een mondkapje. Hij neemt in de tentoonstelling ‘Dode dieren met een verhaal’ als de Mondkapmeeuw de prominente rol van de McFlurry-egel over, met dezelfde boodschap: gooi je rotzooi niet op straat!

De Mondkapmeeuw (zilvermeeuw), Rotterdam-Maasvlakte, 1 januari 2021 (collectie Natuurhistorisch Museum Rotterdam, NMR 9989-172803)

McFlurry-beker met (links) de in 2008 aangepaste opening (van 55 naar 35 mm) en de huidige aangepaste verpakking, zonder plastic ‘kraag’ (rechts).

Bronnen:

Hiemstra, A.-F., Rambonnet, L., Gravendeel, B. & Schilthuizen, M. 2021 – The effects of COVID-19 litter on animal life – Animal Biology: doi.org/10.1163/15707563-bja10052  

Kompanje, E.J.O. 2021 – Gevleugelde coronadoden [blog] – https://kompanje.org/2021/01/03/gevederde-coronadoden/

Moeliker, K. 2009 – De McFlurry Egel [column] – Vara’s Vroege Vogels https://www.bnnvara.nl/vroegevogels/artikelen/kees-moeliker-de-mcflurry-egel

Dead Duck Day 2020, some photo’s

Due to the global COVID-19 pandemic, the 25th Dead Duck Day on June 5th, 2020, went back to basics: me, the stuffed duck and a bottle of beer. The same setting as 25 years ago. Despite the low profile – and the announcement the special anniversary edition will be postponed till 2021 – still five spectators attended. Here is a photographic report. Images by Niels de Zwarte.

Join the 22nd Dead Duck Day, on June 5th 2017

Monday June 5th, 2017 is the 22nd edition of Dead Duck Day. At exactly 17:55 h we will honor the mallard duck that became known to science as the first (documented) ‘victim’ of homosexual necrophilia in that species, and earned its discoverer (me) the 2003 Ig Nobel Biology Prize.

Dead Duck Day also commemorates the billions of other birds that die(d) from colliding with glass buildings, and challenges people to find solutions to this global problem.

Please join the free, short open-air ceremony next to the new wing of the Natural History Museum Rotterdam (the Netherlands), right below the new Dead Duck Memorial Plaque — the very spot where that duck (now museum specimen NMR 9989-00232) met his dramatic end.

This is what will happen: [not necessarily in this sequence]

• The traditional Ten Seconds of Silence.
• News about prevention of bird-glass collisions.
• Review of this year’s (animal) necrophilia news: the world’s second officially homosexual necrophiliac duck will make his first posthumous public appearance. [Some people have been waiting 22 years for this moment]
• The special ‘Dead Duck Day Message’, this year delivered in person by Henk Wolf who was hit in the eye by an Eurasian coot (Fulica atra) and who wrote the book ‘Een meerkoet in mijn oog‘ [A coot in my eye] about the dramatic consequences.
• Celebration of the re-issue of the book ‘De eendenman’ [The duck guy] in the tiny but handy Dwarsligger® format.
• Performance by the Moldavian poet Dumitru Crudu, poet-in-residence of the 48th Poetry International Festival Rotterdam.
• Dead Duck Day Fashion Show: some fine specimens of the first batch of t-shirts, designed by Mark Prinsen, will be displayed (and are for sale).
• A six-course duck dinner, after the ceremony.

The traditional six-course (dead) duck dinner at the famous Tai Wu Restaurant is also open to the public (at your own expense). Reserve your seat by e-mailing to: info [at] hetnatuurhistorisch.nl

More on (the history of) Dead Duck Day: here. And for our Dutch readers: here.

Dead Duck Day 2016: introduction of the Dead Duck Day Fashion Line. (photo Maarten Laupman)

Dead Duck Day 2016 also featured a dead rabbit. (photo Maarten Laupman)

The Duck and left overs of the Dead Duck Dinner in 2016. (photo Maarten Laupman)

Groeneveldprijs 2017!

Op 19 mei 2017 ontvingen Jelle Reumer en ik de Groeneveldprijs, in Kasteel Groeneveld. Deze prijs wordt sinds het jaar 2000 uitgereikt aan een persoon of organisatie die zich bijzonder heeft ingezet voor het debat over natuur en landschap in Nederland.

Dat is natuurlijk een grote eer, zeker ook gezien de namen en de wapenfeiten van de laureaten die ons voorgingen: Geert Mak (2000), Koos van Zomeren (2001), Helen Mayer Harrison & Newton Harrison (2002), Matthijs Schouten (2003), Jared Diamond (2004), Willem Overmars (2005), Frans van der Hoff (2006), Benny Jolink (2007), Louise Fresco (2008), Auke van der Woud (2009), Willem van Toorn (2010), John Berger (2011), Tracy Metz (2012), de Groene redactie van dagblad Trouw (2013/2014), Wouter Helmer (2015) en Digna Sinke (2016).

Op de oorkonde die Wim van Helden (voorzitter van de stichting Groeneveld) overhandigde, staat te lezen waarom we met deze prijs werden beloond.

[De stichting Groeneveld reikt met bijzonder veel genoegen de Groeneveldprijs 2017 uit aan Kees Moeliker]:

die door zijn lichtvoetige aanpak van ogenschijnlijk triviale details betreffende de stedelijke natuur ons anders leert kijken in de stad.

Op de oorkonde van Jelle Reumer staat hetzelfde. We kregen de prijs voor onze publicaties over natuur in de stad en voor de tentoonstellingen en activiteiten over stadsnatuur in het Natuurhistorisch Museum Rotterdam. Het persbericht dat Stichting Groeneveld op 19 april 2017 verspreidde, verwoordt het als volgt:

De sprankelende presentatie van wetenswaardigheden over de natuur, in het bijzonder de stedelijke natuur is het eigenzinnige waarmerk geworden van beide laureaten en van Het Natuurhistorisch. Op speelse wijze plaatst het Natuurhistorisch Museum Rotterdam ogenschijnlijk triviale details uit de natuur in een ruimer maatschappelijk en natuurlijk perspectief. De nadrukkelijk open communicatie met de lokale instellingen van onderwijs en wetenschap is een al even kenmerkende karakteristiek van beide laureaten. Ook in hun publicitaire activiteiten zijn Reumer en Moeliker opmerkelijk actief en gericht op een stedelijk, nationaal en internationaal publiek.

Jelle Reumer (links) en Kees Moeliker met de Groeneveldprijs 2017.

Na de officiële uitreiking volgde de Groeneveldlezing 2017 waarbij Jelle Reumer de natuur in Nederland kenschetste als ‘zombienatuur’ en stelde ‘voor biodiversiteit  moet je de eeuwige raaigrasvelden en de letterlijk onoverzienbare maisakkers achter je laten en de stadspoort binnentreden.’ Ik kon daar mooi op aansluiten met een bloemlezing over een aantal ‘ogenschijnlijk triviale details betreffende de stedelijke natuur’. Deze lezingen zullen te zijner tijd in druk verschijnen.

Join the 21st Dead Duck Day, on June 5th

Sunday June 5th, 2016 is the 21th edition of Dead Duck Day. At exactly 17:55 h we will honor the mallard duck that became known to science as the first (documented) ‘victim’ of homosexual necrophilia in that species, and earned its discoverer (me) the 2003 Ig Nobel Biology Prize.

Dead Duck Day also commemorates the billions of other birds that die(d) from colliding with glass buildings, and challenges people to find solutions to this global problem.

Please join the free, short open-air ceremony next to the new wing of the Natural History Museum Rotterdam (the Netherlands), right below the new Dead Duck Memorial Plaque— the very spot where that duck (now museum specimen NMR 9989-00232) met his dramatic end.

This is what will happen:

Sarah Forbes

• The traditional Ten Seconds of Silence.
• Review of this year’s necrophilia news: two new clear cases in birds became known to science, and the first case in a Dutch mammal (!) will be revealed.
• The reading of the special ‘Dead Duck Day Message’. This years message is send in by Sarah Forbes, former curator of the Museum of Sex (MoS) in New York and author of the book ‘Sex in the Museum’.
• The announcement of the second performance of ‘The Homosexual Necrophiliac Duck Opera’ in London, on sacred grounds, June 24th, 2016.
• The first-ever Dead Duck Day Fashion Show. The first batch of t-shirts, designed by Mark Prinsen, will be for sale.
• A six-course duck dinner, after the ceremony.

The traditional six-course (dead) duck dinner at the famous Tai Wu Restaurant is also open to the public (at your own expense). Reserve you seat by e-mailing to: info [at] hetnatuurhistorisch.nl

More on (the history of) Dead Duck Day: here. And for our Dutch readers: here.

Dead Duck Day 2014, an illustrated report

Thursday June 5th 2014 was the date of the 19th Dead Duck Day. After a rainy day, the late afternoon brought a clear sky and at 17.55h when about 40 people gathered right below the Dead Duck Memorial Plaque of the Natural History Museum Rotterdam, the sun was shining. Everything went as planned.

First, Kees Moeliker brought back memories of June 5th 1995 and reminded the audience that the duck (the first documented victim of homosexual necrophilia in Anas platyrhynchos) is part of the special exhibit ‘Dode dieren met een verhaal‘ (Dead animals that tell a tale) inside the museum. He then told that, on Dead Duck Day 2012, he failed to report a then recent case of necrophilia from Brazil: ‘Necrophiliac behavior in the “cururu” toad, Rhinella jimi Steuvax, 2002, (Anura, Bufonidae) from Northeastern Brazil’ (Britto et al., 2012 in North-Western Journal of Zoology 8[2]: 365-366).

In honor of ‘The Homosexual Necrophiliac Duck Opera‘ Kees Moeliker blew a duck call, and announced that he would search for funding to have a performance of this mini-opera on site, at the 20th Dead Duck Day in 2015.

As a recent relevant paper of interest to Dead Duck Day, Moeliker recommended ‘Bird–building collisions in the United States: Estimates of annual mortality and species vulnerability‘ by Scott R. Loss, Tom Will, Sara S. Loss & Peter P. Marra in The Condor 116 (1): 8-23 [2014].  Then he showed and recommended the new book of Menno Schilthuizen Nature’s Nether Regions that devotes almost two full pages to ‘The Duck’ and even to Dead Duck Day.

This year’s special Dead Duck Day Message was send in by Linda Lombardi, (pictured here) author of the book (and blog) Animals Behaving Badly. Kees Moeliker read it aloud:

Human beings have the strange idea that no other animal has sex solely for pleasure. But if our fellow creatures only care about the perpetuation of the species, why do they do it in so many ways that don’t result in babies? From manatees to manakins, all kinds of animals get it on with members of the same sex, and many have figured out that if you’ve got a stick, a rock, or a prehensile tail, who needs a partner?

As I collected material like this for my book Animals Behaving Badly from the comfort of my office, I came to admire the people who observe and report the sordid truth about the sex lives of the animal kingdom. When I read about a black-winged stilt pleasuring itself with a piece of driftwood, twenty or thirty times at a go, every thirty seconds, I thought about the researcher who carefully recorded this data. Were her feet wet? Was she regretting her decision not to go to medical school instead?

But no one inspired me more than the man who had the fortitude to observe for a full seventy-five minutes the spectacle of the homosexual rape of a dead duck – and then, because it was time for dinner, said, Enough is enough, collected his specimen, and went home. Kees Moeliker knows that if we all waited to eat till animals stopped behaving badly, we’d starve to death. And if that’s their wicked plan to drive the human race to extinction, he won’t let them get away with it. [Linda Lombardi, June 5th 2014]

Then, for the first time in history of Dead Duck Day, there was an invited speaker: Jacob van Gijs, architect at MVRDV (pictured above). He spoke about the use of glass in modern architecture and showed the surprised audience what might well become a novelty in constructing buildings: a brick completely made of glass.

About 20 people, including the invited speaker, joined the traditional Dead Duck Day Dinner at the Tai Wu Restaurant.

Pictures that illustrate this post are by Anjès Gesink.

Join the 19th Dead Duck Day, on June 5th 2014

Thursday June 5th 2014 it is Dead Duck Day again. At exactly 17:55h we will honour the mallard duck that became known to science as the first (documented) ‘victim’ of homosexual necrophilia in that species. Please join for this short open-air ceremony next to the new wing of the Natural History Museum Rotterdam (the Netherlands), right below the Dead Duck Memorial Plaque, where that duck (now museum specimen NMR 9989-00232) has met his dramatic end.

Here is what we plan to do during the 19th Dead Duck Day

• Commemorate the life and death of NMR 9989-00232, the mallard-duck that now has a special exhibit in the museum.
• Review (maybe even play part of) ‘The Homosexual Necrophiliac Duck Opera’ composed and conducted by Daniel Gillingwater and performed by soprano Sarah Redmond and the Egde Ensemble. The world-premiere of this mini-opera was 14 March 2014 at Imperial College, London, as part of the Ig Nobel Tour of the UK. (click here for a report)
• Communicate recent observations of or publications relating to remarkable animal behaviour and/or birds colliding with glass buildings.
• Honour the new book by Menno Schilthuizen ‘Nature’s Nether Regions‘ and its Dutch translation Darwins Peepshow (that will be launched ‘as we speak’ in Naturalis Biodiversity Centrer, Leiden). This book devoted almost two pages to ‘The duck’ and Dead Duck Day.
• Read the special Dead Duck Day Message, this year written by Linda Lombardi, author of the book ‘Animals Behaving Badly’.

• 

  Linda Lombardi.

  Hear about the use of glass in modern architecture from Jacob van Rijs (MVRDV), and discuss ways to prevent birds from colliding with glass (buildings).

• After all this, everybody is invited to the traditional six-course (dead) duck dinner at the famous Tai Wu Restaurant.

Practical information

Dead Duck Day is open to the public and free of charge. The ceremony is in the open air on the lawn next to the north wing of the Natural History Museum Rotterdam, right below the Dead Duck Memorial Plaque [pictured below], in the Museumpark (address: Westzeedijk 345, 3015 AA  Rotterdam). We start at exactly 17:55h. Kees Moeliker will do most of the talking, in Dutch and in English (almost simultaneously). Usually, at about 18:25h we walk to the restaurant for the six-course duck dinner. Arrival at the Tai Wu restaurant (address: Mauritsweg 24-26, 3012 JR Rotterdam) at about 18:45h. If you want to join the dinner, please make your own reservations (telephone +31 [0]10 4330818; code Dead Duck Day 死鸭日]. Dinner and beverages are at your own expense.

Dead Duck Day is organized by the European Bureau of Improbable Research and the Natural History Museum Rotterdam, this year in cooperation with the 6th International Architecture Biennale Rotterdam (IABR 2014 – Urban by Nature –).

 

Dead Duck Day 2013, an illustrated report

Wednesday, June 5th 2013 was the 18th Dead Duck Day. At exactly 17:55h about 50 people gathered just outside the Natural History Museum in Rotterdam. Kees Moeliker revealed two signs, attached to the museum building, that explain why people come together there since 1996. There is a sign in Dutch, and one in English:

De barst in de ruit hierboven markeert de plek waar een wilde eend (Anas platyrhynchos) zich op 5 juni 1995 om 17:55 uur doodvloog. Op de grond werd de dode mannetjeseend direct bestegen door een (levende) soortgenoot van hetzelfde geslacht. De paring die volgde, duurde 75 minuten. Dit voorval is bekend geworden als ‘het eerste geval van homoseksuele necrofilie bij de wilde eend’. Het slachtoffer is in het museum te bezichtigen.

Elk jaar op 5 juni om 17:55 uur komen we hier samen om ‘Dead Duck Day’ te vieren. Iedereen is welkom! Deze korte ceremonie herdenkt de dramatische dood van de eend en vraagt aandacht voor de miljarden andere vogels die tegen glazen gebouwen om het leven komen.

The crack in the window (above) marks the spot where, on June 5th 1995 at 17:55h, a mallard duck (Anas platyrhynchos) died after colliding with the building. Immediately after falling to the ground, the dead duck was mounted by a (live) duck — also of the male sex. The copulation took 75 minutes, and became known in the scientific community as ‘the first case of homosexual necrophilia in the mallard’. The victim is on display in the museum.

Each year on June 5th at 17:55h, on this spot, we gather to celebrate ‘Dead Duck Day’. Please join us! This short ceremony commemorates the dramatic death of the duck — and the tragedy of billions of other birds that die from colliding with glass buildings.

The crack mentioned above (and pictured right below) is not a real crack. It is an artist impression [thanks to Erik Sandifort] of a crack caused by a duck that flew in to the window, with great speed.

Then two recent papers about remarkable animal behaviour were highlited: Russell et al. 2012 [Dr. George Marray Levick (1876-1956): unpublished notes on the sexual habits of the Adélie penguin] and Izzo et al. 2012 [Functional necrophilia: a profitable anuran reproductive strategy]. Both papers were praised for their (graphic) content.

With great pleasure Kees Moeliker introduced Dr Carin Anne Bondar, who had send in the Dead Duck Day 2013 Message. Her contribution, best characterised as a poem, was read in the original English language and in a bad Dutch translation (that won’t be reproduced here).

Ode to the dead duck

It’s an unfortunate way to die – yet, perhaps it’s one of the least painless. Oh poor duck, your brain is not large. Your last thoughts were likely of the simple sort, you had no idea of your imminent doom. Did you deserve to be repeatedly raped as you lay lifeless on the cold ground? No. However, the animal kingdom can be a dark and scary place. As the many female ducks that you undoubtedly raped during your life will attest, sex is not always consensual.

What should we interpret from your uniquely horrifying demise? Your sexual practices are so very sordid and unfair, is this the energy of the universe sending a message to male ducks everywhere? Despite the anthropomorphisms that I want to put upon you, the biologist in me will not allow it. Yes, you raped females, repeatedly. But no, you shouldn’t be punished for it. Unfortunately, that’s just what ducks do. There is no room for romance and love in the world of the duck.

So you died. A prospecting (albeit confused) male came along and took a shot. Actually, he took several. I take comfort in knowing that your life (and death) experiences were not in vain. The kinky rituals of the animal kingdom deserve a great deal more study than they currently receive, and your story has paved the way for an increased awareness of animal necrophilia across the globe. We salute you.

Carin Anne Bondar

The short ceremony ended with a presentation of two products that prevent bird-window strikes: Ornilux and Feather Friendly. Both products are now Dead Duck Day Approved. In company of the duck, the attendees walked over to the famous Tai Wu Restaurant, were a six-course duck dinner was waiting. The next day, June 6th, some leftovers of the meal (debilled, roasted duck heads) were preserved.

[All pictures by official Dead Duck Day Photographer Garry Bakker]

Het is weer bijna Dead Duck Day

Dinsdag 5 juni is het weer Dead Duck Day, de zeventiende om precies te zijn. Het European Bureau van Improbable Research en het Natuurhistorisch Museum Rotterdam nodigen belangstellenden uit om zich om 17.55 uur precies te verzamelen in het Museumpark te Rotterdam op het gazon naast de glazen nieuwbouw van Het Natuurhistorisch. Daar zal ik (misschien) enige relevante passages voorlezen uit mijn boek ‘De eendenman‘, (zeker) aandacht vragen voor de miljarden vogels die jaarlijks tegen glazen gebouwen om het leven komen, en (ook zeker) de traditionele Dead-Duck-Day-Message van een vooraanstaand wetenschapper voordragen. Dit jaar heeft Tim Birkhead (bird behaviorist en scientific historian, auteur van onder andere ‘Bird Sense: What it’s Like to be a Bird’) een boodschap ingestuurd.

Voor de 17e keer wordt ook de Wilde Eend herdacht die zich op 5 juni 1995 (om 17.55 uur precies) dood vloog tegen de glazen gevel van het museum en inmiddels wereldwijd bekendheid geniet als het eerste ‘slachtoffer’ van homoseksuele necrofilie bij deze soort. De legendarische opgezette eend zal hiervoor bij grote uitzondering uit het museum worden gehaald.

Belangstellenden zijn van harte welkom om deze korte openluchtceremonie bij te wonen.

Na afloop wordt volgens traditie (en voor eigen kosten) ‘menu D‘ – het zesgangen-eendenmenu – genuttigd bij restaurant Tai Wu, Mauritsweg 24-25, Rotterdam. Aankomst bij Tai Wu rond 18.45 uur.

Tijd & locatie: dinsdag 5 juni 2012, om 17.55 uur precies, Museumpark, op het gazon bij de Zwarte Kraai naast de glazen nieuwbouw van het Natuurhistorisch Museum Rotterdam, adres: Westzeedijk 345 (Museumpark), 3015 AA Rotterdam.

Lees hier meer over de geschiedenis van Dead Duck Day. En hier is een verslag van de 16e Dead Duck Day, in 2011.

Natuurhistorie en stadsnatuur

In 2011 ben ik elke maand één keer ‘columnist van de week’ bij Vroege Vogels op radio 1. Zondag 11 september om 8.30 uur was de negende in de reeks ‘Uit de Koker van Kees’ te beluisteren. Het volledige programma werd uitgezonden vanuit het Natuurhitorisch Museum Rotterdam. Het was een thuiswedstrijd voor mij. Dit is de uitgeschreven tekst:

Nu ik vanuit Het Natuurhistorisch – al ruim 20 jaar mijn werkplek – deze column mag uitspreken, vertel ik u graag hoe wij hier in het museum de natuur verzamelen, bestuderen en in kaart brengen. Vroeger, ver voor mijn tijd, ging dat uitsluitend met vallen, netten en de luchtbuks. Mijn voorgangers lieten links en rechts wat vogels schieten, trokken planten uit de grond, gingen met het vlindernet naar buiten, pielden landslakjes uit boomschors en verrijkten zo de museumcollectie. Bijna alles wat we nu weten over de flora en fauna van Rotterdam vantoen, staat opgeprikt, opgezet, opgeplakt of opgepot in het museum. De collectie is een rijke bron van natuurinformatie uit de tijd dat waarneming.nl nog Science Fiction was.

Tegenwoordig zorgen de natuurbeschermingswetten ervoor dat het museum gerichter en vooral passiever verzamelt. Dat komt er meestal op neer dat ik wacht tot zich iets tegen het raam doodvliegt. Een ware cultuuromslag vond plaats in 1997 toen het museum samen met de Gemeente Rotterdam ‘bureau Stadsnatuur’ oprichtte. Het werd een heuse onderzoeksafdeling van het museum die de natuur van de Maasstad in kaart ging brengen voor stadsbewoners, bestuurders en later ook externe opdrachtgevers. Er werken jonge gedreven veldbiologen die, samen met de modder in hun profielzolen, een schat aan informatie over de stadsnatuur het museum binnen brengen. Eén nadeel: het zijn aaiers. Ze laten de beestjes die ze vangen weer los! Hoogtepunt was de ontdekking van eerste rivierrombout, een prachtige libel, die in 2003 na 100 jaar weer in Rotterdam gevangen werd. Het insect werd uitvoerig bevoeld, gefotografeerd en weer losgelaten! Onvergeeflijk voor de conservator die hem graag in de collectie had opgenomen.

Zonder gekheid: de hoeveelheid informatie die mijn gewaarde collega’s van bureau Stadsnatuur samen met een grote schare vrijwilligers verzamelen, is groot en waardevol. Rotterdam telt – om maar eens wat te noemen – 1090 soorten vlinders en motten, 159 soorten vliegen en muggen, 131 soorten mieren, wespen, hommels en bijen, 38 soorten libellen, 23 soorten sprinkhanen, 48 soorten vissen, 40 soorten zoogdieren, 335 soorten vogels, 11 soorten amfibieën en reptielen, 165 soorten mossen en 911 soorten wilde planten. Die hoge biodiversiteit (wees niet bang, ze zijn er niet allemaal tegelijk) dankt Rotterdam onder andere aan relatief veel en vooral grote parken en het havengebied met veel braakliggende terreinen.

De rijke Rotterdamse stadsnatuur is iets om te koesteren, maar verbeteren kan ook. Verbind groengebieden onderling, stop onmiddellijk met het voorturend maaien van die fijne onkruidveldjes en schaf de bloembakkennatuur af. En, alstublieft, laat weer gras in de Blunderput wortelen.

bronnen:

De Zwarte, Niels, 2010 – De hoogste tijd voor een Rotterdams ecologisch beleid – Straatgras 22(1): 17-18

De Zwarte, Niels, 2010 – De route naar een ecologisch beleid in Rotterdam – Straatgras 22(5): 104-106